Op 1 januari 2015 treedt de Participatiewet in werking, waarmee de overheid meer mensen met een arbeidsbeperking aan het werk wil krijgen. Het bedrijfsleven moet daarvoor gaan zorgen door invulling te geven aan het grootste gedeelte van de zogenoemde garantiebanen. Maar ze staan niet alleen; het WerkgeversServicepunt Rijnmond is er om hen te ondersteunen. ‘Wij leveren maatwerk.’
Het pand aan de Schiekade waarin het WerkgeversServicepunt Rijnmond (WSPR) is gevestigd, is niet alleen prachtig monumentaal, het is ook goed beveiligd. En dus komt Ton van der Leck absoluut niet binnen zonder zijn pasje, dat hij in zijn kantoor heeft laten liggen. Een collega die zijn pasje wél bij zich heeft, schiet te hulp. ‘Een fijne jongen is dat’, zegt de algemeen manager als hij eenmaal binnen is. ‘Een Wajonger (jonggehandicapte, red.) trouwens, net als de dame die net de koffie heeft gebracht. En ook in het kantoor naast mij werkt iemand met een fysieke beperking, als administratief medewerker. Die werkt gewoon heel hard en loyaal.’ De overheid geeft dus het goede voorbeeld, wil Van der Leck maar zeggen. ‘Maar het kan nog veel beter, hoor’, voegt hij er meteen aan toe. ‘Ook bij overheden is er nog veel onwetendheid over en onbekendheid met de mensen met een arbeidsbeperking.’
Lobby
Voor de regio Rijnmond komt dat neer op zo’n 1.200 garantiebanen per jaar, weet Van der Leck. ‘En dat aantal moeten we met elkaar –wij als overheidsorgaan samen met de lokale ondernemers en de werkgeversorganisaties – gaan halen.’ Het WerkgeversServicepunt – een samenwerkingsverband tussen UWV, gemeenten (twintig in totaal), sociale werkbedrijven, onderwijsinstellingen en kenniscentra – kan op verschillende vlakken een belangrijke rol vervullen. Dat deed het al in het voortraject, toen in samenwerking met het college van B&W en werkgeversorganisaties een succesvolle lobby werd gehouden voor het uitstellen van de quotumwet. Die wet hield in dat bedrijven die niet genoeg mensen met een arbeidsbeperking in dienst nemen, een boete zouden krijgen van vijfduizend euro. ‘Dat is gelukkig niet doorgegaan’, zegt Van der Leck. ‘Maar dat betekent wel dat het bedrijfsleven nu zijn sociale verantwoordelijkheid zal moeten nemen. Worden bepaalde doelstellingen niet gehaald, dan kan de quotumwet over een aantal jaren alsnog in werking treden. Het is een beetje het verhaal van the carrot and the stick. De quotumwet is de stok, wij zijn de wortel, doordat wij werkgevers kunnen helpen en faciliteren.’
Dat doet het WSPR allereerst door bedrijven bekend te maken met de komst van de Participatiewet, want die is nog lang niet bij iedere ondernemer onder de aandacht. Van der Leck: ‘Veel ondernemers zullen er wel eens iets van gehoord hebben, maar lang niet iedereen weet wat de wet precies inhoudt. Door proactief werkgevers te benaderen, willen we daar in de laatste maanden van dit jaar verandering in brengen. Werkgevers die hun sociale hart laten spreken en deze garantiebanen in willen vullen, kunnen dat op drie manieren doen: iemand uit de doelgroep in loondienst nemen, iemand inlenen uit de doelgroep (individuele detachering, red.) of werk uitbesteden dat wordt uitgevoerd door mensen uit de doelgroep (groepsdetachering, red.). Wij leveren maatwerk, door voorzieningen en begeleiding te organiseren en de werkgever op die manier maximaal te ontzorgen. Ook compenseren we werkgevers financieel voor de verminderde productiviteit, de zogenoemde loonwaarde, van kandidaten. Hoe lager de loonwaarde, hoe hoger de subsidie. In tegenstelling tot wat veel werkgevers denken, kan iemand met een arbeidsbeperking geld opleveren. Niemand loyaler dan iemand met een arbeidsbeperking, zeg ik altijd. Zo iemand zal zich altijd voor honderd procent inzetten om zijn baan te behouden.’
Voorbeeld
Verder biedt het WSPR onder meer een gratis bedrijfsanalyse waarmee elementaire taken worden opgespoord, die goed kunnen worden uitgevoerd door een kandidaat uit de doelgroep. ‘Zo kan het lonen om productiewerk dat over de grens wordt gedaan, terug te halen naar Nederland. In China zijn bijvoorbeeld de personeelskosten de afgelopen jaren met driehonderd procent gestegen, dus het wordt steeds minder interessant om dat werk ver weg te laten doen.’ Van der Leck noemt kruidenproducent Verstegen als voorbeeld. ‘Tachtig mensen uit de voormalige sociale werkvoorziening doen daar productiewerk, naar ieders tevredenheid. En energieleverancier Joulz heeft onlangs acht werkzoekende jongeren opgeleid tot basismonteur. Deze bedrijven zijn uit zichzelf naar ons toe gekomen, omdat ze zich verantwoordelijk voelen voor de arbeidssituatie in de regio. Ik hoop dat vele andere werkgevers dat goede voorbeeld zullen volgen. Hoe meer we de balans kunnen vinden tussen enerzijds werkzoekenden en anderzijds vacatures, hoe lager de lasten voor iedereen worden. En daar wordt uiteindelijk iedereen blij van, toch?’
Dit interview met Ton van der Leck is eerder verschenen in Friends in Business.